شناسایی بخشهای کلیدی در صنعت گردشگری ایران (بر مبنای مدل داده- ستانده)

این توالی تا زمانی که اقتصاد وارد رشد مداوم شود، ادامه خواهد یافت (جهانگرد، ۱۳۸۱). جالب است بدانید که روستای ژیوار از نظر پاکیزگی رتبه سوم کشوری را به خود اختصاص داده است. از این تعداد روستا، یک روستا در جلگه شرقی گیلان یعنی لاهیجان و رودبنه و روستای دوم مربوط به جلگه مرکزی رشت است. قرارگیری داماش در ارتفاعات رشته کوه البرز باعث شده که داماش مناظری دیدنی و آب و هوای عالی داشته باشد، ولی به همین علت هم، این روستا فاقد اراضی هموار برای محصولات کشاوری است. این گل بسیار کمیاب است و تنها در اطراف روستای داماش در ایران و لنکران؛ در جنگلهای هیرکانی از جمله در ارتفاعات کلاردشت، املش، اسالم، درفک و .. و همچنین در جمهوری آذربایجان میروید. محصول عمده زراعی روستای حاجی بکنده، برنج است ولی باقلا، خیار و کدو نیز در این روستا به عمل میآید. پوشیدن لباس محلی به خصوص در مراسم و جشنهای روستا مانند مراسم عروسی و جشنواره گل سوسن چلچراغ عمومیت بیشتری یافته است. قدمت پل آجری و تاریخی «پونل» به زمان صفویه باز میگردد و مانند دیگر پلهای دوران حکومت «شاه عباس صفوی» از سنگ و آجر ساخته شده است.

این موزه بعد از پیروزِی انقلاب اسلامی تا سال ۱۳۷۶ با نام موزه شهر زیر نظر اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اداره میشد و با تشکیل سازمان میراث فرهنگی کشور این ساختمان در اختیار مدیریت برنامهریزی موزهها و نمایشگاهها قرار گرفت و پس از مرمت اساسی در ۱۰ مهر ماه ۱۳۶۷ بازگشایی شد این موزه از دو بخش مردم شناسی و باستان شناسی تشکیل شده است. ساخت سد سنگر در سال ۱۳۴۱ آغاز و در سال ۱۳۴۶ مورد بهرهبرداری کامل قرار گرفت. سازمان محیط زیست اطراف این زمین را حصار کشی کرده و از آنجا که این منطقه جزو مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست کشور است هرگونه بهرهبرداری از آن تنها با مجوز رسمی از دفتر وزارت و بازرسی سازمان محیط زیست کشور ممکن خواهد بود.

در سال ۱۳۸۱ نخستین ساعت آفتابی آنالماتیک ایران در این پارک نصب شد و در همان سال یک مجتمع آکواریومی که دارای ۶۸۰ قطعه از ماهیان کمیاب تزیینی شمال و جنوب کشور و ۲۸ قطعه خرچنگ بود دراین پارک به بهرهبرداری رسید. این گل برای نخستین بار توسط یکی از محققان کشف شد و در سال ۱۳۵۴ توسط اداره کل محیط زیست استان گیلان به عنوان یک اثر ملی نادر ثبت شده و در فهرست میراث طبیعی قرار گرفته است. موقعیت ویژه این شهر از نظر قرار گرفتن در کانون ذخیره گاه زیست کره منطقه ارسباران و نیز جاذبه های تاریخی و طبیعی در این منطقه این نقطه را به قطب گردشگری استان تبدیل کرده و گردشگران و طبیعت دوستان زیادی در تمام ایام سال بویژه بهار و تابستان به این شهر زیبا سفر می کنند که این مساله رشد و توسعه منطقه را در پی داشته است. دره اسکاگیت آمریکا، شکوفههای گیلاس ژاپن، آمبریا در ایتالیا، هواسون کره جنوبی، ویستلر کانادا، ویکتوریا در زیمبابوه و… کشور کره جنوبی، با جذب ۱۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ (میلادی) از این طریق، در جهان، رکورددار است. اگر این اقتصادها بتوانند به چنین سهمی از توریسم جهانی دست پیدا کنند به این معنی خواهد بود که بیش از یک میلیارد نفر از توریستهای وارد شده به کشورها در سطح جهان، متعلق به این اقتصادها خواهند بود.

به خصوص وجود سواحل همجوار از جمله جفرود و منطقه آزاد انزلی بر ارزشهای این منطقه ساحلی رشت میافزاید و آن را به یکی از جاذبههای گردشگری گیلان سایت mgtours تبدیل کرده است. بالاترین و اصلیترین سازمان در این ارتباط سازمان جهانی گردشگری است که وابسته به سازمان ملل متحد بوده و مقر آن در شهر مادرید قرار دارد. در این ساحل ماسههایی وجود دارد که آن را مناسب ورزش فوتبال ساحلی میکند. این سد قسمت عمده آب سفیدرود را برای آبیاری شالیزارهای اراضی جلگهای شرق و غرب سفیدرود در دو کانال اصلی سمت راست و چپ تقسیم میکند. کانال سمت چپ (غرب گیلان) به طول ۳۰ کیلومتر تا اراضی فومنات و کانال سمت راست (شرق گیلان) به طول ۲۶ کیلومتر تا لنگرود ادامه دارد. به علاقمندان دیدن رودها، باید یادآور شد رودخانه امین آباد در شرق و رودخانه حاجی بکنده در غرب روستا جریان دارد و پس از عبور از حاشیه روستا به دریای خزر میریزد. عناصر تشکیل دهنده آن عمدتا ً آجر، کاشی، سفال و چوب است که همگی از مصالح بومی به شمار میرود و تلفیق آن با فضای سبز درختان کهنسال اطراف بنا یادآور جنگل و متناسب با روحیات آزادمنشانه آن شخصیت مبارز است. عمارت مسعودیه از ۵ عمارت مجزا تشکیل شده است که هر کدام از آن ها با گچ بری، کاشی کاری، خطاطی، نقاشی دیواری تزئین شده اند و کاربرد هر کدام از آن ها متفاوت است.

«یونس» معروف به میرزا کوچک، پسر میرزا بزرگ از مردم رشت و ساکن «استادسرا» در خانوادهای متوسط در روستای «زیدخ» از توابع فومنات متولد شد. این روستای بسیار زیبا، مهد زرتشت بوده و از جمله نقاطی است که هر گردشگری باید از آن بازدید کند. شاید به همین خاطر بازار رشت هنوز هم زیبا، دوست داشتنی و نوستالژیک است به خصوص برای خود رشتیها. روستای سقالکسار با چشم اندازی زیبا، سرشار از سکوت دریاچهای است که انبوهی از درختهای جنگلی سر به آسمان کشیده آن را احاطه کرده است. «دریاچه عروس» در دل روستای حلیمه جان قرار گرفته است. باید حدود هزار پله را بالا بروید تا به قلعه برسید اما به محض اینکه عظمت قلعهای با ۱۵۰۰ متر دیوار و ۶۵ برج و بارو را میبینید از راهی که در دل طبیعت پیمودهاید خشنود میشوید.

به طور معمول همه رستورانها، هتلها، کشتیها، هواپیماها و قطارها بخش کیترینگ را زیر مجموعه خود دارند. ایجاد و توسعهی ابزارهایی برای مهماننوازی مخصوص از طریق فراهم کردن امکاناتی مثل هتلها، رستورانها و نمایشگاهها و غیره یک مسافرت منحصر به فرد را برای گردشگران رقم میزند. در سمت چپ ورودی پارک ملت رشت در بلوار انصاری یک خانه سنتی روستایی بسیار زیبا ساخته شده که بهعنوان مرکز اطلاع رسانی گردشگران از آن استفاده میشود و مکانی برای برگزاری برخی از جشنها و مناسبتها است. نام الان آن از رودخانهای به همین اسم گرفته شده است که از رشته کوههای البرز سرچشمه گرفته است و به هراز میریزد. اقتصاد دانان از صنعت گردشگری به عنوان یک صنعت مولد سرمایه واشتغال زا نام می برند و توجه خاصی به این صنعت دارند لذا معتقدند توسعه صحیح گردشگری به لحاظ اقتصادی موجب افزایش ارز آوری می شود.صاحب نظران علم اقتصاد معتقدند اگر کشوری بتواند از پتانسیل ها استفاده کرده وچرخ های این صنعت را درکشورش به حرکت در آورد شاهد شکوفایی شگرفی درسطح اقتصاد کشور خواهند بود. در مطالعه­ی حاضر برای بررسی متغیرهای موثر بر گردشگری مدلی برآورد شده­است که نشان می­دهد افزایش سرمایه­گذاری با دو دوره وقفه، افزایش تعداد گردشگران دوره­ی قبل، افزایش درآمد سرانه و کاهش سطح قیمت­ها ناثیر مثبتی بر افزایش تعداد گردشگران می­گذارد.

دریاچه «ویستان برهسر» یکی از جاذبههای طبیعی گیلان و جزو مناطق نمونه گردشگری منطقه «خورگام» رودبار محسوب میشود که در بهار و تابستان مورد توجه گردشگران وطبیعتگردان بیشماری از سراسر ایران است. درحالحاضر قرآن تاریخی نگل در مسجد تاریخی روستا نگهداری میشود و جزو چهار نسخهای از قرآن است که در آن زمان به مناطق مختلف دنیا فرستاده شده بود. در این روستا بناهایی با ارزش و قدمت وجود دارد از جمله کلیسای روستا که توسط مسیونرهای مذهبی بین دو جنگ جهانی اول و دوم ساخته شده است. موزههای متعددی در گوشهوکنار استان مازندران فعالیت میکنند که در سفر به این منطقه باید بازدید از آنها را در برنامه خود قرار دارد. برای مهیجتر شدن برنامه، یکی از آنها را بهعنوان برنده انتخاب کنید و یک سفر رایگان بهعنوان جایزه در نظر بگیرید. «ییلاق زندانه»، با ساکنان گرم و مهربانش، میتواند مکان مناسبی برای چند روز توقف کوتاه و سپری کردن لحظاتی آرام و رویایی باشد که برای رفتن به آن ابتدا باید از رشت به رضوانشهر بروید و سپس از آنجا به سمت پونل و در ادامه جادهی پونل به خلخال رفته و حدود ۴۵ کیلومتر را در دل کوههای زیبای جنوب غرب گیلان طی کنید. گردشگری فرهنگی یک تجربهآموزشی و تفریحی است که هنر را با میراث اجتماعی، طبیعی و تاریخی در هم میآمیزد و مردم را دربارهٔ جنبههای اجرایی، هنری، معماری و تاریخی یک مکان خاص آموزش میدهد.

گردشگری پایدار هم نیازهای اکنونِ گردشگران و بومیان را فراهم میکند و هم فرصتها را برای آینده، زیاد میکند. بازار سنتی رشت دارای ۱۴ کاروانسرا است که توسط راستههای مختلف به هم مرتبط هستند. بخش باستان شناسی دارای ۲۸ ویترین شیشهای دو طبقه، و ۱۱ ویترین دیواری است. بخش باستان شناسی موزه رشت در زیرزمین ساختمان قرار داد و مُعّرف عظمت و شکوه باستانی این خطّه و فرهنگ مردمان آن است. موزه رشت در گذشته به میرزا حسینخان کسمایی یکی از یاران میرزا کوچکخان جنگلی تعلق داشت، در سال ۱۳۴۹ هجری شمسی وزارت فرهنگ و هنر موزه را خریداری کرد و پس از تعمیرات لازم برای نخستین بار توسط کارشناسان مرکز مردم شناسی ایران به موزه تبدیل شد. سوابق تاریخی و معروفیت شهرها و جاذبههای مختلف از انگیزه های سفر نخستین مسافران تفریحی بود. بهترین زمان سفر به دریاچه عروس تابستان است. پوشش گیاهی منطقه شامل بید، بلوط و راش، زالزالک و گیاهانی چون گل گاوزبان، لاله کوهی، شیرین بیان است. بازار رشت شامل مراکزی همچون میدان بزرگ، میدان کوچک، چهارسوقها و کاروانسراها است. تعدادی از آنها عبارتند از طاقیهای بزرگ و کوچک، سعادت و کاروانسراهای محتشم، چینی چیان، ملک و غیره که در ادامه درباره هر کدام توضیحاتی ارائه میشود.

اما این اقامتگاه ها باید ویژگی های خاصی داشته باشند تا به عنوان یک اقامتگاه بوم گردی شناخته شوند. استفاده از تیتر و عنوان جذاب که بتواند حس لذت یا کنجکاوی را به فرد منتقل کند. جنگلی انبوه از سبزی و آرامش که در آن میتوانید ساعتها از جنگلپیمایی و تماشای مناظر اطراف لذت ببرید. بنابراین در سرمای ارتفاعات میتوانید در داخل کلبههای دنج این مکان و در کنار بخاری هیزمی لحظات دوستداشتنی را در یکی از زیباترین مناطق گردشگری روستایی گیلان تجربه کنید. زندانه در ارتفاعات قرار دارد، به همین علت پوشیده از مراتع سرسبز و زیباست. سقالکسار غیر از این دریاچه، جاذبههای طبیعی زیادی دارد، شغل اکثر مردمان این روستا کشاورزی است. این پل که در چهارده کیلومتری جاده رضوانشهر به تالش قرار دارد، دارای سیمتر طول و یک دهانه بزرگ با طاق جناقی و عرض دو و نیم متر و جانپناهی به ارتفاع چهل سانتیمتر است. این مجموعه بخاطر تنوع زیست محیطی خود و وجود گونه های جانوران در خطر، عمق زیستگاه های حیات وحش و مهاجرت سالانه گاو های یال دار، گورخر ها، غزال ها و سایر حیوانات به دشت های شمالی، دارای اهمیت جهانی است.

حدود هزار سال قبل، یکی از چوپانهای آبادی اطراف، گوسفندانش را برای چرا به دشت و درهای باصفا میبرد. طالبی پور در همین خصوص گفت: در بحث حجاب و عفاف که اکنون دغدغه مقام معظم رهبری و رئیس جمهور و مسئولان کشور و متدینین و کل مردم است میتوانست دستگاههای فرهنگی حضور داشته باشند چرا که یک جمعیت بسیار خوب دو تا سه و یا چهار هزار نفری را در این نمایشگاه خواهیم داشت. اما نفوذ هواداران کمونیست در سران نهضت و خیانتشان علیه نهضت جنگل، باعث شد تا میرزا و یاران وفادارش در حمله نیروهای دولتی رضاخان به اعماق جنگل پناه ببرند. در همان زمان، آموزش نیروهای مورد نیاز انجام گرفت. فکر تأسیس موزه، پس از زمین لرزهی خرداد ۱۳۶۹ گیلان که روند تخریب بناهای سنتی را شدت بخشید، شکل گرفت. عمده شهرت این روستا بدلیل وجود آبشار لاتون بلندترین آبشاراستان گیلان است. جوراب و گلیم جزو بخش بزرگی از صنایع دستی این روستا را شامل میشود.

بخش معماری این موزه، مجموعهای است که قدمت بناهای آن به طور متوسط به ۱۵۰ سال میرسد. قدیمیترین اشیاء این بخشها شامل پیکانهای سنگی متعلق به منطقه پیرکوه است که از حفاریهای غیر مجاز کشف شده و قدمت آنها ۳ هزار سال پیش از میلاد مسیح تخمین زده میشود. غذاهای محلی روستای داماش گیلان نیز شامل “سیاه قاتق” یا فسنجان گیلانی (ترکیبی از گردوی کوبیده، گوشت مرغابی یا انواع دیگر مرغها و گاهی گوشت قرمز، رب انار)، قیمه پلو و انواع کباب مانند کباب ششلیک، کباب کوبیده، کباب برگ و کباب چنجه است که در خانهها و رستورانهای روستا تهیه و به مشتریان عرضه میشوند.

استان آذربایجان غربی به لحاظ جاذبه­های طبیعی و تاریخی یکی از مهمترین مراکز گردشگری کشور به ­شمار می­اید. برخی از امکانات این پارک زیبا شامل امکانات رفاهی، تفریحی و ورزشی نظیر زمینهای فوتبال، والیبال، بسکتبال، تنیس روی میز، وسایل ورزشی همگانی، آبنمای موزیکال، ساعت آفتابی از نوع قطبی و به شکل کتاب و قلم، وسایل و زمین بازی کودکان، برکه طبیعی زیبا همراه با ۲ فواره بلند و پرندگان و ماهیهای درون این برکه، نمازخانه و مبلمان پارکی و غیره است. صیادی از دیگر فعالیتهای اقتصادی مردم روستا است که زیر نظر سازمان شیلات به صید انواع ماهیهای سفید، کپور، آزاد، سیاه کولی، کاس کولی، کیلکا و نیز به صید ماهیهای خاویاری مانند فیل ماهی، چالباش و ازونبرون میپردازند. طبیعتی بکر با آبوهوایی دلچسب، چشمهسارهای گوارا، آبشارهای چشمنواز و درختان سربهفلککشیده تنها بخشی از زیباییهایی است که این روستا به چشمان شما هدیه میکند. «دانشگاه موناش استرالیا» (Monash University) که دورههای آموزش رشته گردشگری و جهانگردی را در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد ارائه میکند و به پذیرش دانشجویان واجد شرایط از طریق آزمون مصاحبه مبادرت میورزد.